Day-aheadhandel verwijst naar de handel in elektriciteit voor de volgende dag, die bijvoorbeeld plaatsvindt op EPEX Spot in Parijs (spotmarkt van EEX, de European Power Exchange), op EXAA in Wenen (Energy Exchange Austria), of in bilaterale OTC-contracten (Over-the-Counter Trading). Een minder vaak gebruikte term voor de day-aheadmarkt is de dagvooruitmarkt.
EPEX Spot, de spotmarkt van EEX, is onderverdeeld in verschillende marktgebieden: Belgie, Nederland, Frankrijk, Zwitserland, Duitsland en Oostenrijk, Verenigd Koninkrijk, en sinds kort ook de Scandinavische landen. Voor de afzonderlijke marktregio's verschilt de handel verder afhankelijk van de respectieve transmissienetbeheerders. Op de gekoppelde nationale markten, moeten de marktdeelnemers hun biedingen voor de veilingen van de volgende dag elke dag vóór 12.00 uur indienen. De marktresultaten worden elke dag om 12.40 uur gepubliceerd en de marktdeelnemers worden geïnformeerd over het succes van hun biedingen. Vanaf 15.00 uur is het al mogelijk om de intraday handel voor de volgende dag te beginnen.
De handel op spotveilingen is anoniem en vindt plaats op alle dagen, ook op feestdagen. Day-ahead trading omvat meestal de handel in volle uren, hoewel sommige gestandaardiseerde blokbiedingen zoals de klassieke basis- of piekbelasting (baseload en peakload) of meer ongewone blokken zoals het ochtendblok ook worden aangeboden.
Het snijpunt van de gevraagde en de aangeboden hoeveelheid resulteert uiteindelijk in de clearingprijs voor het desbetreffende product van day-ahead trading (bijvoorbeeld voor een bepaald uur van de volgende dag of een blok). Deze clearingprijs, die in principe de laatste geaccepteerde bieding is, wordt vervolgens door alle afnemers betaald voor het betreffende product, en uitbetaald aan alle aanbieders. Dit prijsmechanisme is ook gekend als de merit order curve .
De minimale hoeveelheid die kan worden verhandeld is 0,1 MWh. Voor day-ahead trading is een prijsbereik gedefinieerd die ligt tussen -500 €/MWh en 3.000 €/MWh. Het is echter ook mogelijk om vrij gedefinieerde blokken te verhandelen buiten de uurlijkse blokken. In het geval van blokbiedingen mag de hoeveelheid niet groter zijn dan 400 MW en één deelnemer mag slechts 100 van dergelijke blokken per dag verhandelen .
Lees meer
De day-ahead markt heeft een sterk grensoverschrijdend element. Dankzij interconnectoren tussen de verschillende landen is uitwisseling van stroom mogelijk. De nationale markten werden daarom aan elkaar gekoppeld om de liquiditeit te verhogen. Dit garandeert het gebruik van de goedkoopste leveranciers en het verkrijgen van een uniforme prijs op de nationale day-aheadmarkten.
Deze market coupling startte al in 2006, maar is nog steeds niet voltooid, met onder meer een koppeling van de intraday markten in het verschiet. Market coupling wordt ook beperkt door de fysieke limieten van het net. De interconnectiecapaciteit is beperkt en wanneer de interconnectoren satureren ontkoppelen de markten, waarbij een lokale prijs ontstaat.
In 2022 bedroeg het handelsvolume van de day-aheadmarkten op EPEX Spot 477 TWh. Duitsland had een aandeel van 172 TWh en België een aandeel van 21 TWh.
Voor meer details: EPEX SPOT publiceert de actuele prijzen en marktgegevens van de day-aheadhandel op haar website.
Disclaimer: Next Kraftwerke neemt geen verantwoordelijkheid voor de volledigheid, nauwkeurigheid en actualiteit van de verstrekte informatie. Dit artikel dient uitsluitend ter informatie en is geen vervanging voor individueel juridisch advies.