Wat is de rol van de BRP / ARP?
Definitie
De verantwoordelijkheid voor het beheer van het evenwicht tussen productie en consumptie ligt in de handen van de transmissiesysteembeheerder. Deze verzekert het evenwicht van het controlegebied waarover hij verantwoordelijk is. Indien hij dit niet doet, zal de energie-uitwisseling met de aangrenzende netten verschillen van wat er afgesproken was (dit wordt een Area Control Error genoemd, of ACE). In België is er slechts één controlezone die het hele land dekt en de transmissienetbeheerder die de zone overziet is Elia. Het controlegebied moet niet noodzakelijk het hele land dekken. In Duitsland zijn er bijvoorbeeld vier zones. Om ervoor te zorgen dat het evenwicht in het controlegebied behouden wordt, besteedt Elia deze verantwoordelijkheid uit aan de zogenaamde Balance Responsible Parties (BRP’s, in België worden deze ook ARP’s genoemd, kort voor Acces Responsible Party of toegangsverantwoordelijke). Een BRP is een rechtspersoon die het evenwicht van een of meerdere toegangspunten tot het net overziet. Het portfolio van de BRP wordt ook de evenwichtsperimeter genoemd. De BRP stelt een gebalanceerd portfolio samen door de combinatie van injectie, afname, uitwisseling met andere BRP’s en mogelijks ook in- of export naar andere controlegebieden. Elke generator en afnemer in het net is verplicht om een contract te hebben met een BRP. Zij kunnen als alternatief ook hun eigen BRP zijn.
Inhoudsopgave
Voorbeeld
Een voorbeeld om de rol van een BRP te illustreren: Een elektriciteitsleverancier koopt zijn elektriciteit van een windpark met een over-the-counter-contract. Op de dag zelf, neem nu een winderige vrijdag, is er een lage vraag van gezinnen maar wel hoge windproductie. Ervan uitgaande dat de leverancier ook zijn eigen BRP is, bestaat zijn perimeter uit de som van de injectie door de windpark, minus de afname van de verbonden gezinnen en de handel met andere BRP’s via de elektriciteitsmarkt. Op elk moment is hij verantwoordelijk voor het evenwicht tussen injectie en afname in zijn perimeter.
Voor de BRP ‘A’ uit de onderstaande grafiek kunnen het windpark met hoge productie en de lage elektriciteitsconsumptie een onevenwicht of 'onbalans' met overschot creëren. Op hetzelfde moment kan er een andere BRP ‘B’ zijn die een tekort heeft ten opzichte van zijn oorspronkelijke opdracht. Dit kan zo zijn door een uitval in de productiecentrale en een hogere consumptie door een fabriek in de perimeter. In de elektriciteitsmarkt kunnen beide BRP’s handelen om hun onbalans zo goed mogelijk te compenseren. Het kan inderdaad kostenefficiënter zijn om de onbalans op te lossen door handel van het elektriciteitsoverschot of het elektriciteitstekort in plaats van actie te ondernemen met eigen assets.
Het netto onbalansvermogen van alle BRP's samen wordt door Elia geleverd via diens gecontracteerde verleners van reserve-elektriciteit. De reservemarkten worden hier in meer detail toegelicht.
Onbalansprijssystematiek
Zoals in het voorbeeld hierboven wordt geillustreerd, onstaat een onbalans wanneer een BRP’s portfolio niet in evenwicht is. Dit kan zijn omdat injectie de vraag overtreft (een positieve onbalans) of omgekeerd (een negatieve onbalans). Om de BRP’s te stimuleren hun huiswerk goed te maken en een perimeter in evenwicht te hebben, zal Elia een onbalanstarief opleggen aan alle BRP’s die in onbalans zijn.
De onbalanstarieven weerspiegelen de kost die Elia heeft om de totale systeemonbalans te herstellen, waarvoor ze balanceringsenergie moet inzetten (hier meer over Balanceringsmarkten). Daartoe worden op kwartierbasis de volgende twee prijzen gedefinieerd:
- De MDP of Marginal Decremental Price, dit is de de prijs van het laatst (en dus voor Elia duurste) geactiveerde neerwaartse balanceringsbod (dit kan een aFRR of mFRR bieding zijn)
- De MIP of Marginal Incremental Price, dit is de de prijs van het laatst (en dus voor Elia duurste) geactiveerde opwaartse balanceringsbod (ook dit kan een aFRR of mFRR bieding zijn)
Sinds begin 2020 hanteert Elia een symmetrisch onbalanstarief. Dat betekent dat de prijs voor een positieve en negatieve onbalans aan elkaar gelijk zijn. De betalingsrichting is wel omgekeerd: BRP’s die meer verbruiken of minder injecteren dan voorzien betalen het onbalanstarief aan Elia, BRP’s die minder verbruiken of meer injecteren worden door Elia vergoed. Het kan soms gebeuren dat de MDP of MIP negatief zijn, in dat geval draaien de normale betaalrichtingen om.
De systematiek is in de tabel hieronder weergegeven.
Lees meer
De alpha factor is een correctiefactor die wordt toegepast als bijkomende stimulans voor BRP’s om een gebalanceerd portfolio te handhaven in gevallen van een structurele onbalans in het Belgisch net. Er is sprake van een structurele onbalans op het moment dat de systeemonbalans groter is dan 150 MW. De alpha factor neemt exponentieel toe als functie van het lopend gemiddelde van de systeemonbalans in de laatste twee kwartieren en vlakt af rond 200 EUR/MWh. Dit wordt in de grafiek hieronder weergegeven. Bij systeemonbalansen kleiner dan 150 MW is de alpha factor 0.
Disclaimer: Next Kraftwerke neemt geen verantwoordelijkheid voor de volledigheid, nauwkeurigheid en actualiteit van de verstrekte informatie. Dit artikel dient uitsluitend ter informatie en is geen vervanging voor individueel juridisch advies.
